İş yerlerinde çeşitli işlemler sonucu oluşan ve havada askıya geçen
tozları uzun süre soluyan işçilerde çeşitli akciğer hastalıkları
görülebilmektedir. Tozların neden olduğu bu tür meslek hastalıklarının
tümüne birden “pnömokonyoz” adı verilir.
Pnömokonyoz, hastalığa neden olan tozun cinsine göre
adlandırılmaktadır. Pnömokonyoz, 0,2–5 µm boyutlarındaki alveollere
ulaşan tozların orada birikmesi sonucu oluşmaktadır. Bu nedenle, akciğer
toz yükünün belirlenmesi, aslında, onun mineral içeriğinin belirlenmesi
demektir. Akciğerde 10–30 gram toz birikmiş olan bir işçinin hiçbir
şikâyeti olmayabileceği gibi, 3 gram kristal yapıda SiO2 tozu birikmesi
ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Kural olarak solunabilir tozlar,
kristal yapıda SiO2 bakımından ne kadar zengin ise, hastalık yaratma
riski de o denli fazla olarak kabul edilmektedir.
